Een fietser verleent geen voorrang aan een auto en veroorzaakt schade. De automobilist vraagt aan de rechter om vast te stellen dat de fietser aansprakelijk is voor de schade aan de auto.
Een automobilist is na een aanrijding vrijwel altijd aansprakelijk voor (een deel van) de schade van een fietser. Dat een automobilist schade aan zijn voertuig kan verhalen op een fietser is minder bekend. In een recente uitspraak behandelt de Rechtbank Midden-Nederland een vordering van een automobilist die een vergoeding wil voor autoschade.
Letselschade fietser al afgehandeld
Ook de fietser heeft schade na de aanrijding. De man heeft letsel aan zijn enkel en zijn elektrische fiets is kapot. De aansprakelijkheidsverzekeraar van de automobilist erkent 50% aansprakelijkheid. Het slachtoffer krijgt dus de helft van de geleden letselschade vergoed. In de procedure bij de rechtbank draait het alleen om de schade van de automobilist.
Reflexwerking artikel 185 WVW
Op grond van artikel 185 WVW betaalt een bestuurder van een motorvoertuig minstens 50% van de schade van een fietser na een aanrijding. De reflexwerking van artikel 185 WVW betekent dat we aannemen dat de bij een aanrijding met een fietser (of voetganger) betrokken automobilist in ieder geval voor een deel eigen schuld heeft aan de eigen schade:
‘De reflexwerking houdt in dat, als er geen sprake is van overmacht bij de gemotoriseerde, zijn schade in beginsel gedeeltelijk voor zijn rekening blijft, ook al heeft de ongemotoriseerde schuld aan de aanrijding. Welk gedeelte voor zijn rekening komt, hangt af van de mate waarin de fout van de ongemotoriseerde verkeersdeelnemer enerzijds en de aan de gemotoriseerde verkeersdeelnemer toe te rekenen omstandigheden anderzijds tot de schade hebben bijgedragen.’
Volledige schadevergoeding bij overmacht
De fietser is wel aansprakelijk voor de volledige schade als er sprake is van overmacht bij de bestuurder van de auto. Overmacht betekent dat de bestuurder geen enkel verwijt kan worden gemaakt. De automobilist heeft bij overmacht dus geen fouten gemaakt. Overmacht wordt slechts in zeer uitzonderlijke gevallen aangenomen. Verkeersfouten van fietsers en voetgangers zijn meestal voorzienbaar. De bestuurder van een auto moet hier dan ook rekening mee houden. Anticipeert een automobilist onvoldoende op een verkeersfout van een fietser dan is er geen sprake van overmacht:
‘[eiser] heeft dus alleen recht op vergoeding van zijn volledige schade als aan zijn kant sprake is geweest van overmacht. Daarvan is sprake als [A] rechtens geen enkel verwijt kan worden gemaakt ten aanzien van de manier waarop zij aan het verkeer heeft deelgenomen. Hierbij geldt dat een automobilist rekening moet houden met mogelijke fouten van andere verkeersdeelnemers. Alleen als de fout van [gedaagde] zo onwaarschijnlijk was dat [A] bij het bepalen van haar verkeersgedrag daarmee naar redelijkheid geen rekening hoefde te houden, is er sprake van overmacht.’
Snelheid onvoldoende aangepast bij oversteekplaats
De automobilist reed de maximaal ter plaatse toegestane snelheid. De automobilist had voorrang, maar had volgens de rechter rekening moeten houden met een voorrangsfout van de fietser. De oversteekplaats voor fietsers werd duidelijk aangegeven met borden. De bestuurder had daarom de snelheid moeten aanpassen teneinde een aanrijding met een fietser zonder voorrang te kunnen voorkomen. Omdat de bestuurder onvoldoende afremde is er geen sprake van overmacht. De bestuurder van de auto krijgt daarom geen volledige vergoeding van de schade aan zijn auto:
‘[A] heeft haar snelheid dus onvoldoende aangepast aan de situatie ter plaatse, waardoor aan de strenge toets voor overmacht niet is voldaan.’
Aansprakelijkheid fietser voor 40% van schade aan auto
De fietser verleende geen voorrang. De automobilist remde onvoldoende af voor het kruispunt. Beide partijen dragen daarom een deel van de schade. De vraag is wie welk deel van de schade draagt. De rechter weegt de over en weer gemaakte fouten tegen elkaar af. Uiteindelijk is de fietser aansprakelijk voor 40% van de autoschade. Het naderen van een kruispunt zonder voldoende af te remmen en zonder voldoende zicht te hebben op het overige verkeer is volgens de rechter dus de voornaamste oorzaak van de aanrijding tussen de auto en fietser:
‘Gelet op wat partijen hebben aangevoerd in de stukken en tijdens de mondelinge behandeling, gaat de kantonrechter ervan uit dat [gedaagde] wel heeft gekeken voordat hij ging oversteken. Hij heeft [A] echter niet gezien, omdat ook zijn zicht beperkt werd door de geparkeerde (bestel)bus. [gedaagde] heeft dus niet goed genoeg gekeken voordat hij de weg op fietste en heeft daarmee een fout gemaakt. Daar staat tegenover dat ook [A] onvoorzichtig heeft gehandeld. Zij heeft zich onvoldoende tijd gegund om goed te kunnen kijken of er een fietser achter de bestelbus vandaan zou komen. Zoals in punt 3.4. al is overwogen, heeft zij onvoldoende vaart geminderd bij het naderen van een gevaarlijk verkeerspunt – gelet op de verkeersborden en markeringen op de weg – die nog onoverzichtelijker was door de geparkeerde (bestel)bus.’
Gratis hulp bij letselschade
Als u letsel oploopt bij een aanrijding dan betaalt uw tegenpartij meestal uw juridische kosten. Hulp bij het verhalen van uw schade is daarom gratis. Ons telefoonnummer is 0800 – 44 55 000. Ons e-mailadres is info@letselschadespecialist.nl. Bovendien kunt u contact opnemen door het onderstaande contactformulier in te vullen.
Bron: www.rechtspraak.nl Rechtbank Midden-Nederland 7 februari 2024, ECLI:NL:RBMNE:2024:1288